Lean wordt nogal snel omschreven als een tool om verspillingen en kosten te reduceren maar dit is te kort door de bocht. Lean gaat zeker niet alleen focussen op kosten want dan krijg je na een tijd stilstand van je verbetering proces. Als je zoals lean aangeeft focust op activiteiten die klantwaarde brengen, krijg je groei en bijgevolg als positief neveneffect minder kosten. Dat klinkt als een tegenstelling, maar Toyota was en is het bewijs dat deze aanpak werkt.

Het terugdringen van verspilling is niet het uiterste doel van Lean, wel het maximaliseren van de waardestroom!  Toyota investeert daarom juist veel in de competentie-ontwikkeling en tijd van de medewerkers voor het creëren van waarde voor hun klanten . Eigenlijk had men deze methode beter waarde productie ipv slanke productie geheten.

“Medewerkers zorgen voor klantwaarde”

Lean thinking (beschreven door Womack & Jones) vertrekt vanuit het idee dat elke medewerker voor klantwaarde kan en moet zorgen. Problemen zien als mogelijkheden en deze methodisch oplossen is hierbij een fundamentele “alles veranderende” aanpak.  Welke vraagt dat je medewerkers continu ontwikkelt en laat  experimenteren & verbeteren met managers die enkel als ondersteunende coaches acteren. Zo brengt Lean Thinking een cultuur van betrokkenheid en fierheid voor het product, de manier van werken en de klant.

Men legt hierbij de focus op 

1. Begrijpen wat er écht aan de hand is op de shopfloor “klant focus”
2. Het verbeteren van de processen waarmee producten en diensten worden gecreëerd en geleverd
3. Het ontwikkelen en empoweren van mensen door middel van probleemoplossing, kaizen, mentoring en coaching
4. Het ontwikkelen van leiders en een effectief leadership.

Een lean transformatie vereist de nodige aandacht voor het ontwikkelen van een lean manier van denken en handelen, die niet wordt gekenmerkt door het starten van een reeks acties, maar door het aanpakken van belangrijke vragen over het doel, het proces en de mensen (3 P’s)

1. Purpose (Doel): Wat is het doel van je organisatie? Hoe kan je voor je klant het verschil maken
2. Process (Proces): Wat moet je hiervoor continu verbeteren?
3. People (Mensen): Hoe kan je iedereen betrekken coachen en laten meedenken?

Voor Lean is het van belang dat een product perfect in orde is en vlot stroomt (flow) vanuit de vraag van de klant (verbruik gestuurd of pull).

Om dit te realiseren beschreven Womack & Jones volgende 5 principes

• Value (klantwaarde).
  Onderzoek de eisen en wensen van je klant en bepaal wat klantwaarde eigenlijk is. Analyseer wat waarde en verspilling voor je klant is en verbeter vervolgens je productieflow met dit inzicht.

• Value stream (waardestroom).
  Waarde wordt aan klanten geleverd via de productieflow, die in het perfecte  uitsluitend activiteiten met toegevoegde waarde bevat. In deze stap wordt per productfamilie een zogenaamde value stream map ontwikkeld van de huidige situatie. Onderzoek vervolgens welke activiteiten wel/geen waarde toevoegen.

• Flow (producten stromen).
  Zorg voor flow productie: maak dat goederen en diensten door de processen stromen, vermijd activiteiten zonder toegevoegde waarde en elimineer andere vormen van verspilling. In de Lean-filosofie zijn wachtrijen, batchproductie en transport belangrijke hindernissen bij het bereiken van productieflow, omdat deze buffers de doorlooptijd (vanaf het moment van aanvang van productie of tot de oplevering) verlengen. In deze stap zorgt men ervoor dat de processen zodanig zijn geoptimaliseerd dat het product zo mogelijk zonder planning door het productiessysteem stroomt. Zorg daarbij voor orde en netheid, bijvoorbeeld door het toepassen van de 5S-methode.

• Pull (verbruiksgestuurd werken).
  Synchroniseer de productie met de werkelijke vraag van de klant. Producten en diensten worden door het productiesysteem gestart op basis van de werkelijke vraag van de klant. De waardestroom moet reactief worden gemaakt om het product of de dienst alleen te leveren als de klant het nodig heeft, niet eerder of later. De bekendste pull-besturingsmethoden zijn het kanban systeem en het two-bin-systeem. 

• Perfection (Optimaliseer het productiesysteem voortdurend).
  Het streven naar perfectie vult men volgens de lean methode in door voortdurend processen te verbeteren met behulp van Kaizen-events. 

Hierbij is het basisinzicht van Toyota belangrijk nl. het is cruciaal dat je elke persoon meeneemt waarom je lean wil zijn of “WHY”. Vervolgens train je medewerkers en helpt hen om moeilijkheden in hun eigen werkomgeving te ontdekken en op te lossen.  Het is net deze impact dat medewerkers het gevoel geeft dat ze belangrijk zijn voor een organisatie en elke dag opnieuw het verschil kunnen maken. Het zijn namelijk betrokken en fiere medewerkers die de hoeksteen zijn van een lean organisatie die met Lean thinking voor zijn omgeving en klant gaat 

“Value Stream Mapping “

De lean thinking tool en taal hierbij is Value Stream Mapping. Deze methodiek heeft drie basisstappen:

1) Het bepalen en analyseren van de Huidige situatie van een waardestroom

 2) Het bepalen van een Toekomstige doel toestand  

3) Het uitvoeren van het tactische plan om dit doel te bereiken.

Met VSM wil men meer inzicht krijgen in de echte samenhang van je productiesysteem op de shopfloor en wil men de waarde verbeteren die we aan klanten leveren. Hierbij mag men zich niet concentreren op "quick win" daar deze waarschijnlijk niet resulteren in systeemverbeteringen. Jammer genoeg, in vele gevallen, gaan organisaties “quick wins” los van elkaar verbeteren en krijgt men door suboptimalisatie niet het verwachte en gewenste resultaat. 

Men dient de waardestroom  van het begin (supply chain) tot bij de klant (waar het product of de dienst wordt verbruikt) te bekijken als 1 systeem. Hierbij gaan we rekening houden met klantwaarde en hoe deze wordt opgebouwd doorheen het  systeem. Om dit succesvol te doen moet men het ganse systeem in de diepte analyseren, samenhang zoeken en effect op elkaar ontdekken. Enkel via lean systeem denken kan men met gerichte verbeteringen tot maximaal effect komen voor je organisatie en klant.

Lean thinking of waarde creatie is samen de klant zijn waardestroom maximaliseren!

‍